Задачы дзяржаўнага Архіва:
камплектаванне дакументамі пастаяннага захоўвання арганізацый – крыніц камплектавання Архіва;
забеспячэнне захаванасці і дзяржаўны ўлік дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонда, якія захоўваюцца ў Архіве;
інфармацыйнае забеспячэнне органаў дзяржаўнага кіравання, выкарыстанне і публікацыя дакументаў;
падрыхтоўка і выданне зборнікаў дакументаў, даведкава-інфармацыйных выданняў, арганізацыя выстаў дакументаў;
стварэнне інфармацыйна-пошукавых сістэм, банкаў і баз дадзеных па дакументах Архіва;
вядзенне навукова-даследчайі метадычнай працы ў вобласці архівазнаўства, дакументазнаўства, крыніцазнаўства, археаграфіі, генеалогіі і геральдыкі;
каардынацыя дзейнасці арганізацый-крыніц камплектавання Архіва ў сферы архіўнай справы і справаводства, аказанне ім арганізацыйна-метадычнай дапамогі па ўкараненні дзяржаўнай сістэмы справаводства і ўніфікаваных сістэм дакументацыі, узаемадзеянне па гэтых пытаннях з дзяржаўнымі органамі;
аказанне садзейнічання і кансультацыйнай дапамогі, у тым ліку на дагаворнай аснове, арганізацыям прыватнай формы ўласнасці па пытаннях накаплення, уліку, захоўвання, выкарыстання дакументаў, арганізацыі справаводства;
дзяржаўны кантроль у сферы архіўнай справы і справаводства ў адпаведнасці з заканадаўствам аб кантрольнай дзейнасц.
Функцыі дзяржаўнага архіва:
Ажыццяўляе пастаяннае захоўванне і дзяржаўны ўлік дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонда;
ажыццяўляе меры па забеспячэнні захаванасці дакументаў, паляпшэнні іх фізічнага стану, праводзіць рэстаўрацыю, кансервацыю, страхавое капіраванне;
арганізуе адбор і ажыццяўляе прыём дакументаў, друкарскіх, ілюстрацыйных і іншых матэрыялаў, якія дапаўняюць фонды Архіва;
ва ўстаноўленым парадку праводзіць экспертызу каштоўнасці дакументаў, якія захоўваюцца ў Архіве, арганізуе работу экспертна-метадычнай камісіі па вызначэнні катэгорыі каштоўнасці дакументаў, якія захоўваюцца ў Архіве (адмыслова каштоўных, унікальных дакументаў, дакументальных помнікаў) і іх кошту, уносіць прапановы аб наданні дакументам Нацыянальнага архіўнага фонда статусу гістарычна-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь;
прымае ва ўстаноўленым парадку меры да папаўнення Архіва дакументамі, якія знаходзяцца ва ўласнасці недзяржаўных арганізацый, грамадскіх аб'яднанняў і грамадзян, па выяўленні і атрыманні ад другіх беларускіх і зарубежных архіваў аўтэнтыкаў (або копій) архіўных дакументаў свайго профілю;
стварае і ўдасканальвае навукова-даведачны апарат да дакументаў Архіва з мэтай аператыўнага іх выкарыстання;
інфармуе дзяржаўныя органы, арганізацыі аб складзе і змесце дакументаў Архіва па актуальнай для іх тэматыцы з мэтай выкарыстання ў арганізацыйнай, эканамічнай, ідэалагічнай, навуковай і культурнай дзейнасці;
арганізуе выкарыстанне дакументаў у чытальнай зале, на выстаўках, радыё, тэлебачанні, у перыядычным друку, ажыццяўляе падрыхтоўку і выданне зборнікаў дакументаў, архіўных даведнікаў, навуковых, навукова-папулярных выданняў;
ажыццяўляе ва ўстаноўленым парадку арганізацыйна-метадычнае кіраўніцтва дзейнасцю архіваў арганізацый-крыніц камплектавання, вядзе дзяржаўны ўлік дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонда, якія захоўваюцца ў гэтых архівах;
сумесна з дзяржаўнымі органамі ўдзельнічае ў мерапрыемствах па ўдасканальванні справаводства, работы архіваў арганізацый;
праводзіць ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку работу па рассакрэчванні дакументаў;
выконвае запыты арганізацый і грамадзян, у тым ліку замежных, рыхтуе ва ўстаноўленым парадку адказы, выдае архіўныя даведкі, копіі, выпіскі;
прадстаўляе дакументы або іх копіі, інфармацыйныя базы дадзеных, архіўныя даведнікі для работы з імі ў чытальнай зале;
аказвае платныя паслугі юрыдычным і фізічным асобам па навукова-тэхнічнай апрацоўцы дакументаў, іх выкарыстанню і забеспячэнню захаванасці;
распрацоўвае і ўкараняе метадычныя дапаможнікі па пытаннях архіўнай справы і справаводства;
уносіць на разгляд мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў зоны, якую абслугоўвае, прапановы па забеспячэнні захаванасці дакументаў, удасканальванні справаводства, работы архіваў арганізацый;
інфармуе адпаведныя органы аб фактах страты, пашкоджання, знішчэння дакументаў, другіх парушэнняў заканадаўства ў сферы архіўнай справы і справаводства;
у межах сваёй кампетэнцыі ажыццяўляе дзяржаўны кантроль у сферы архіўнай справы і справаводства ў адпаведнасці з заканадаўствам;
разглядае палажэнні аб цэнтральных экспертных камісіях, экспертных камісіях, наменклатуры спраў арганізацый, інструкцыі па справаводстве на прадмет адпаведнасці іх заканадаўству;
разглядае і зацвярджае вопісы спраў пастаяннага захоўвання, якія паступілі ад арганізацый, узгадняе вопісы спраў па асабістым складзе, разглядае акты аб вылучэнні да знішчэння дакументаў і спраў, якія не падлягаюць захоўванню;
і іншыя функцыі.